Kadın İstihdamında Saf Tiftik Dokumacılığının Geliştirilmesi Projesi
Projenin Gerekçesi
Geçmiş yıllarda yaklaşık 500 ailenin geçim kaynağını oluşturan Siirt'e özgü Siirt battaniyesi üretimi hemen hemen sıfırlanmıştı. Bunun nedeni esnafın aralarındaki rekabet sonucu Siirt battaniyelerinde saf tiftik yerine elyaf kullanmaya başlamasıydı. Elyafın kullanılmaya başlaması sadece Siirt battaniyelerine olan ilgiyi azaltmakla kalmamış, hem zaten az sayıdaki battaniye ustasına, hem de köyden kente göç etmek zorunda kalarak bir çok ekonomik sıkıntı çeken tiftik eğiricisi kadınlara olan ihtiyacı düşürerek bu insanların aktif iş hayatından tamamen dışarı itilmesine neden olmuştu. Ayrıca ihtiyacın azalması nedeniyle kırsaldaki tiftik keçisi besiciliği de neredeyse sona ermişti. Tüm bunlar sonucunda yüz yıllık deneyimle oluşmuş Siirt'e özgü bir zanaat bitme noktasına gelmişti.
Projenin Amacı
Siirt battaniyesinin yeniden saf tiftikten üretilmesini sağlayarak hem ailelere ekonomik katkı yaratmak, hem de bu zanaatın sürmesini sağlamak.
Genel Hedef
Siirt'in yüz yılı aşkın bir geleneği olan saf tiftik dokumacılığının sürekliliğini sağlamak.
Projenin Detayları ve Sonuçları
2010 yılında Kalkınma Bakanlığı'nın Sosyal Destek Programı (SODES) desteğiyle yapılan projede Gelder yürütücü olarak yer aldı. Milli Eğitim Bakanlığı Siirt Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu ile yaptığımız işbirliği sayesinde bir atölye kuruldu. Bu atölyeye proje kapsamında 10 dokuma tezgahı alındı ve Siirt'te kalan son 10 battaniye ustası 12 ay boyunca maaşa bağlanarak bu atölyede çalıştırıldı. Bu şekilde ustaların hem geçim kaygıları azaltıldı, hem de sadece saf tiftikten battaniye üretmeleri sağlandı. Ayrıca üretilecek battaniyelerde kullanılmak üzere Siirt'in mahallelerinde yaklaşık 50 kadın iplik eğirdi. Projede üretilen battaniyeler yeni yapılan bir internet sitesi üzerinden tüm Türkiye'ye satışa sunuldu. Ayrıca ildeki kamu kurumlarının hediye verirken saf battaniye hediye etmeleri teşvik edildi.
Proje sonrasında saf tiftikten üretilen Siirt battaniyelerine talep arttı. Artan talebi gören Siirt Üniversitesi bu talebi karşılamak üzere proje sonrasında kendi battaniye atölyesini oluşturdu ve Gelder'in projesinde çalıştırılan ustaların bir kısmı bu atölyede çalıştırılmak üzere işe alındı. Bu atölye halen saf tiftikten üretilen ürünlerin satışını yapmaya devam ediyor. Diğer ustaların bir kısmı ise kendi atölyelerini kurdu. Gelder bu kişilere destek olmak amacıyla projede kullanılan tezgahları bu kişilere dağıttı. Bu özel atölyelerde halen saf tiftik dokuma ürünlerin üretimi devam ediyor.
Alınan Dersler
Proje kapsamında üretilen saf battaniyelerin satışı esnaf üzerinden gerçekleştirilemedi. Saf tiftik battaniyelerde kar marjının elyaf battaniyelerde göre daha az olması nedeniyle ürettiğimiz battaniyeleri esnaf satamadı. Fakat biz bu durumu proje öncesinde öngördüğümüz için e-ticaret ve satış mağazası yoluna gidilerek bu sorun ortadan kaldırıldı.
Destekçiler ve Ortaklar
Finansman
Sosyal Destek Programı tarafından sağlanmıştır.
Siirt Halk Eğitim Merkezi ile işbirliği yapılmıştır.